Адам және әлем
Аптасына 3 сағат. Жыл бойы
Түсіндірме жазба
1. Оқу бағдарламасы Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2012 жылғы
23 тамыздағы № 1080 қаулысымен бекітілген Орта білім берудің (бастауыш, негізгі орта, жалпы орта білім беру) мемлекеттік жалпыға міндетті стандартына сәйкес және жеңіл ақыл-ой кемістігі бар оқушылардың ерекше білім алу қажеттіліктерін ескере отырып әзірленген.
2. Оқу бағдарламасы оқушылардың жас ерекшеліктерінің танымдық мүмкіндіктеріне сәйкес әр оқу пәнінің мазмұнын және олардың білім, білік, дағдыларының көлемін анықтайтын оқу-нормативтік құжат болып табылады.
3. Оқу бағдарламасы оқыту процесін оқушылардың пән салалары бойынша қолжетімді білім мен икемділіктерді саналы түрде меңгеруі үшін әр пәннің әдістемелік әлеуетін қолдануға, оқу әрекетінің тәсілдерін меңгеру арқылы дербестігін, әлеуметтік-мәдени кеңістікте бағдарлау икемділіктерін дамытуғабағыттайды.
4. Оқу бағдарламасында оқу-нормативтік құжаттың дәстүрлі міндеттері заманауи мектепте білім беру процесін ұйымдастырудың инновациялық тәсілдерімен үйлесімді сабақтасқан. Оқытудағы тәсілдер пән бойынша оқу бағдарламасының түбегейлі жаңа құрылымын құруда негізгі бағдарлары болып табылады.
5. Құндылыққа, іс-әрекетке, тұлғаға бағдарлық коммуникативтік тәсілдер білім берудің классикалық негізі ретінде оқыту мақсаттарының жүйесі мен білім беру процесі нәтижелерінің басымдылығын арттыру үшін қолданылып, оқу бағдарламасының жаңа құрылымында көрініс тапты.
6. Қазіргі кезеңде оқушының өздігінен білімді игеруі үшін оның белсенді іс-әрекетін ұйымдастыру оқу процесіне қойылатын негізгі талаптардың бірі. Мұндай тәсіл пәндік білімді, әлеуметтік және коммуникативтік дағдыларды ғана емес, сонымен бірге өзінің жеке мүдделері мен болашағын сезінуге, сындарлы шешімдер қабылдауына мүмкіндік беретін тұлғалық қасиеттерді де меңгеруге ықпал етеді. Оқушының белсенді танымдық қабілеті мұғаліммен бірлесіп шығармашылықпен айналысу және мұғалімнің серіктес, кеңесші ретінде қолдауы кезінде тұрақты сипатқа ие болады.
7. Тұлғалық-бағдарлық білім беруді осылайшакүшейту білім берупроцесінде барлық қатысушылардың өзара қарым-қатынасында өктемшілікке жол бермей, ынтымақтастығы үшін алғышарттарды құрайтын оқытудың алуан түрлі интербелсенді әдістерін қолдану кезінде мүмкін болады.
8. Оқу процесін ұйымдастырудың барлық инновациялық тәсілдері оқытуды білім, идеялар және іс-әрекет тәсілдерімен белсенді түрде алмасуды көздейтін шынайы шығармашылық процесіндегі оқушының қарым-қатынас моделіне айналдырады.
9. Пәннің оқу бағдарламасы жергілікті сипаттағы материалдарды (нысандар, кәсіпорындар, ақпарат көздері) пайдалануға бағытталған
оқу-жобалау іс-әрекеттерін ұйымдастыру арқылы танымдық және әлеуметтік тұрғыдан оқушының белсенділігін арттыруға мүмкіндік береді. Осы пәннің оқу мақсаттары аясында іске асырылатын тәрбиелік сипаттағы жоба жұмысын ата-аналармен, жергілікті қауымдастық өкілдерімен бірлесе отырып, ұйымдастыруға болады.
10. Оқу бағдарламасында оқу пәнінің мазмұнын анықтаудың негізі болып табылатын оқыту мақсаттары жүйесі түрінде күтілетін нәтижелері қалыптастырылған. Мазмұны тұрғысынан оқу бағдарламалары оқушыны өзін-өзі оқыту субьектісі және тұлғааралық қарым-қатынас субьектісі ретінде тәрбиелеуде нақты оқу пәнінің қосатын үлесін айқындайды.
11. Пән бойынша күнделікті білім беру процесінің мазмұны оқу мақсатына тәуелді және оқушылардың қалыптасқан білім, білік, дағдыларын өмірде кездесетін түрлі жағдайларда пайдалануға дайындығын қалыптастыруға бағытталған.
12. Тұлғалық қасиеттерінің дамуы кең ауқымды дағдылармен үйлесімде оқушыларға білім берудің негізгі құндылықтарын: «қазақстандық патриотизм және азаматтық жауапкершілік», «құрмет», «ынтымақтастық», «еңбек және шығармашылық», «ашықтық», «өмір бойы білім алу» меңгертудің негізі болып табылады. Бұл құндылықтар оқушылардың күнделікті әрекеті мен тәртібіне түрткі болатын тұрақты тұлғалық бағыттаушысы ретінде танылған.
13. «Адам және әлем» – адам, қоғам және табиғаттың өзара
қарым-қатынасы және өзара келісілген білімдер жүйесін қалыптастыруға бағытталған, кіріктірілген пән. Пәнді оқыту нысаны – адам, табиғат, қоғам сонымен қатар, отбасы, мәдениет, денсаулық, өзара қарым-қатынас, ұлт, қауымдастық, мемлекет, қоршаған табиғи орта.
14. Курстың басты бағыты – қоршаған ортаның заттары мен құбылыстарын таныстыру негізінде сөйлеу тілін дамыту. Тілдің коммуникативті қызметімен бірге реттеуші қызметі де дамиды. Балаларды қаратпа сөздерді түсінуге, қажетті нұсқауларды орындауға, өзінің әрекетін мұғалімнің талаптарына сай бағындыруды үйретеді. Коммуникативті құрал ретінде сөйлеу тіліне үйрету құрдастармен, ересектермен қарым-қатынас жасай алу дағдыларын қалыптастырумен анықталады. Тілдің лексикалық, синтаксистік, қиысынды ауыз екі сөйлеу жақтары дамиды.
15. «Адам және әлем»бағдарламасы оқытуда өзара қарым-қатынас пен өзара келісілген құндылықтары мен осы пәннің оқыту жүйесімен мектептен «шығу» нәтижесіне негізделген тәрбие және білім берудің бірлігі ұстанымын іске асыруды қамтамасыз етеді.
Бізді қоршаған әлем үнемі өзгеріп отырады. Қазір мұхиттар тұңғиығы, ғаламшар қойнаулары, заңғар таулар мен Күн жүйесіндегі ғарыш кеңістігіне және т.б. қол жеткізу соншалықты қиын емес. Бәрі де өзгереді. Тек адам баласы ғана осыдан талай ғасыр, мыңдаған жылдар бұрын қандай болса, қазір де сол қалпында өзгеріссіз өмір сүруде: бұрын қалай сүйсе, бүгінде тап солай сүйеді, өз болмысының сырын да тап солай іздеп-табады, өзін-өзі, өзгелерді және айнала қоршаған әлемді де сол бұрынғыдай танып біледі. Адам қоршаған әлеммен үйлесімділікті түсіне бастағанда ғана әлеммен "үндестікте" болады. Осындай үндесу, үйлесімге ие болған жан Отанға, Атаменкенге деген құрметті сезініп, оның ата-анаға, жақындарына деген сүйіспеншілігі оянып, адамдармен және қоршаған ортамен қарым-қатынасында үлкен қуанышты басынан кешеді.
Адам және әлем
Аптасына 3 сағат. Жыл бойы сағат
|
Бөлімше |
№ |
Тақырыптары |
Сағат саны |
Мерзімі |
Мазмұны |
|
Адам мен әлем тұтастығы |
1 |
Әлем. |
1 |
|
Әлем деген сөзге аңықтама, әлемнің пайда болу туралы түсінік Адамзаттың қалыптасуының алғышарттары Адамның әлеммен үйлесімі, адам өмірінің мәні туралы түсінік Табиғат, Жер, Су, Ауа, Топырақ туралы ұғымдар Ғарыш туралы алғашқы түсінік Жер ғаламшарының пайда болуын түсіндіру |
|
2 |
Адам және адамзат |
1 |
|
||
|
3 |
Адам өмірінің мәні |
1 |
|
||
|
4 |
Жер ғаламшарының пайда болуы |
1 |
|
||
|
5 |
Жер – ғарыш денесі |
1 |
|
||
|
Отан |
6 |
Менің отанымның тарихы |
1 |
|
Қазақстан Республикасының тұңғыш Президентінің атын білу; Қазақстанның қалыптасуының тарихына жалпы шолу жасау Астананың негізгі көшелерін, алаңдарын атау Қала және ауылдың айырмасын білу |
|
7 |
Менің отанымның тарихы |
1 |
|
||
|
8 |
Қазақстанға саяхат |
1 |
|
||
|
9 |
Қазақстанға саяхат |
1 |
|
||
|
Қазақстанның географиясы
|
10 |
Қазақстан Республикасының мемлекеттік рәміздері |
1 |
|
Мемлекеттік рәміздер: ту және елтаңба, әнұранды ажырату Суреттен мемлекеттің негізгі ғимараттары, Қазақстан картасынан ел астанасын көрсете білу Ақ Орданы, Бәйтеректі көрсете алу Астана қаласының тарихымен танысу |
|
11 |
Қазақстан картасы |
1 |
|
||
|
12 |
Қазақстан картасы |
1 |
|
||
|
13 |
Елордамыз Астана |
1 |
|
||
|
Қазақстан халқы |
14 |
Қазақстан достық мекені |
1 |
|
«Ұлт» сөзінің мағынасын түсіну Өз ұлтын анықтай алу Өзіндік бақылау арқылы сыныптағы оқушылардың ұлтын анықтау Ұлттық ойындарды ойнау |
|
15 |
Мен қазақпын |
1 |
|
||
|
Қазақстанның мәдениеті |
16 |
Ежелгі қалалар |
1 |
|
Қазақстанның тарихи орындарымен танысу «ерлік» ұғымының мәнін білу отандастарныың ерліктерін бағалау |
|
17 |
Ежелгі қалалар |
1 |
|
||
|
Табиғат және адам
|
18 |
Табиғи қоршаған орта. |
1 |
|
Адамның табиғаттағы алатын орны туралы әңгімелесу. Табиғатты қорғау шаралары туралы түсінік қалыптастыру Қазақстанның қорықтарын, ұлттық саябақтарын және табиғи ескерткіштері маңызын түсіндіру «Қызыл кітапқа» енгізілген жекеленген жануарлар мен өсімдіктерді білулері тиіс Адам табиғаттың аса маңызды бір бөлігі екенін білу Қоршаған ортаның заттарын негізгі қасиеттері бойынша атау және сипаттау, қарапайым қорытындылар жасау арқылы екі затты салыстыру Табиғатта кездесетің жанды үдерістері тану Жыл мезгілінің ауысуна байланысты күн мен түннің ұзақтығын өлшеу; жыл мезгілінің ауысуына күннің әсері; Жыл мезгілдерінің негізгі белгілері Күн сайын ауа райын бақылау Өзін-өзі бағалау, тапсырмаларды орындау |
|
19 |
Табиғат байлығы |
1 |
|
||
|
20 |
Қоршаған ортаның ластануы. |
1 |
|
||
|
21 |
Қазақстанның қорықтары. |
1
|
|
||
|
22 |
Қызыл кітап. |
1 |
|
||
|
23 |
Адам – табиғат перзенті. |
1
|
|
||
|
24 |
Жанды табиғат |
1 |
|
||
|
25 |
Жанды табиғат үдерістері |
1 |
|
||
|
26 |
Жансыз табиғат |
1 |
|
||
|
27 |
Жансыз табиғат үдерістері |
1 |
|
||
|
28 |
Жыл мезгілдері. |
1 |
|
||
|
29 |
Ауа райы |
1 |
|
||
|
30 |
Қорытынды |
1 |
|
||
|
|
|
|
30 |
|
|
|
4-тоқсан |
|||||
|
Ежелгі адам
|
1 |
Алғашқы адам қалай пайда болды |
1 |
|
Түрлі теориялар негізінде адамның пайда болуын түсіндіру Кәсіп және шаруашылық түрлерін (терімшілік, аңшылық, балық аулау, егіншілік, мал шаруашылығы, металл өңдеу, айырбас сауда) сипаттау Алғашқы от жағудың негіздері Нәсілдік белгілердің қалыптасу факторларын білу Алғашқы баспаналар туралы түсінік қалыптастыру |
|
2 |
Алғашқы адамдардың мекендеген жері |
1 |
|
||
|
3 |
Алғашқы адамдардың кәсібі мен еңбек құралдары |
|
|
||
|
4 |
Алғашқы адамдардың от жағуы |
|
|
||
|
5 |
Нәсілшілдік |
1 |
|
||
|
6 |
Нәсілдер теңдігі |
1 |
|
||
|
7 |
Алғашқы адамдардың баспанасы |
1 |
|
||
|
Әлем еліне саяхат
|
8-9 |
Әлемдегі елдердің астаналары |
2 |
|
Әлемдегі ең өзекті экологиялық проблемалар Әлемдегі өнертапқыштардың жаңалықтарына жалпы шолу Микро және макро әлемді бір-бірінен ажырата білу Аспан денелерімен танысу Күн жүйесі, планета, ай Әлемдегі материктер мен аралдарымен таныстыру |
|
10 |
Әлемнің тылсым күштері |
|
|
||
|
11 |
Әлемдегі экологиялық проблемалар |
|
|
||
|
12 |
Әлемдегі экологиялық проблемалар |
1 |
|
||
|
13 |
Әлемдегі өнертапқыштар |
1 |
|
||
|
14 |
Макроәлем және микроәлем |
1 |
|
||
|
15 |
Аспан әлеміне саяхат |
1 |
|
||
|
16 |
Аспан денелері |
1 |
|
||
|
17 |
Материктер мен аралдарға саяхат |
1 |
|
||
|
Әлемде талай қызық бар
|
18 |
Әлем қызықтары. |
1 |
|
Дүниедегі керемет, ерекше дүниелермен таныстыру. Кереметтердің барлығы адам қолымен жасалатындығын, яғни адамның ақыл-ойы мен шеберлігінен туындағанын түсіндіру Әлемнің заманауи жеті кереметі: тізімі, сипаттамасы, суреті Жаналықтар күнделікті өмірміздің бір бөлігі екенің түсінеді Өзін-өзі бағалау, тапсырмаларды орындау |
|
19 |
Әлем жеті кереметі |
1 |
|
||
|
20 |
Әлемнің 10 таңғажайып жері |
1 |
|
||
|
21 |
Әлемнің 10 таңғажайып жері |
1 |
|
||
|
22 |
Әлемді өзгерткен жаңалықтар |
1 |
|
||
|
23 |
Болашақ жаңалықтары |
1 |
|
||
|
24 |
Қорытынды сабақ |
1 |
|
||
|
|
|
|
24 |
|
|
